Nöbet geçiren ve monitörize olmayan bir hasta gördügümüzde aklımıza sadece nöbet geçirdigi gelir ve hemen hava yolu açıklıgını saglamak için girisimlerde bulunur doktor orderına göre diazepam uygularız. Ancak her gördügümüz JTK (Jeneralize Tonik Klonik) tipte nöbet geçiren hastada endise etmemiz gereken seyler yalnızca hava yolu acıklıgı ve ilaclardan ibaret olmayabilir.
Film ve dizilerde neredeyse hepimizin gördügü bir sahne vardır. Hasta oryante koopereyken bir anda tüm vücudu kasılır ve monitörde asistoli görülür. Bu sahneyi belki gecmiste sacma bulmus olabilirsiniz (bu sahnenin ardından cogunlukla asistolide defibrilasyon da uygularlar bu yüzden sacma geliyor olabilir) ama acil serviste JTK geciren bir hastanın monitörize edildikten sonra aslında VF (Ventriküler Fibrilasyon) olduguyla karsılasmıssanız (Not1) bu sahnenin (en azından) tamamen sacma olmadıgını söyleyebilirsiniz. Bununla ilgili bir vaka örnegi mevcut [1].
Peki, Ventiküler aritmi mi JTK tarzı nöbet olusturuyor yoksa JTK mı Ventriküler aritmiye neden oluyor? Ventriküler aritminin JTK benzeri semptom olusturdugu akla yatkın görünse de bu konuda kesin konusmak zor. Çünkü bununla ilgili de bir vaka örnegi mevcut [2]. Ayrıca epilepsinin de kardiyak etkileri oldugunu göz ardı etmemek gerekiyor [3].
Hemsire olarak bize dusen sorumluluk ne? Her nöbet geciren hastanın yalnızca nöbet gecirmemis olabilecegini aklımızda bulundurmak ve buna göre eylemlerimizi planlamak. Hastanın kardiyak aritmi öyküsü, ICD'si, gelis sikayetleri arasında gögüs-sırt agrısı olması, kritik hasta olması vb. riskler varsa nöbet geciren hasta için defibrilatör ve acil arabasının kısa sürede ulasılabilir oldugundan emin olmak. Nöbet geciren hastayı hava yolu güvenligini saglar saglamaz (kardiyak da dahil) monitörize etmek.
Son olarak, bir acil hemsiresi olarak hastalar ve hastalıklarla ilgli önyargılı olmamalıyız. Bu icerigin konusunda bahsettigimiz gibi nöbet geciren bir hasta, VT cıkabilir, yalnızca anksiyetik oldugunu düsündügünüz bir hasta aslında MI olabilir. Senkopla gelen hasta abdominal aort anevrizması çıkabilir. Bunun tanısını koyacak meslek grubu biz olmasak da bir hemsire olarak buna göre önlemler almak ve farkındalıga sahip olmak meslek hayatımızda cok sey degistirebilir.
Notlar:
Not1: Hastanın tonik evrede görülen tremoruna baglı monitörizasyonda artefakt görülebilir ancak burada artefaktla VF ayrımını iyi yapabilmemiz gerekiyor.
Kaynaklar:
[1] Makabe T. Kammerflimmern statt Krampfanfall [Ventricular fibrillation or general seizure?]. Dtsch Med Wochenschr. 2014 Aug;139(31-32):1606-8. German. doi: 10.1055/s-0034-1370215. Epub 2014 Jul 30. PMID: 25076318.
[2] Ferlisi, M., Tomei, R., Carletti, M., Moretto, G., & Zanoni, T. (2013). Seizure induced ventricular fibrillation: a case of near-SUDEP. Seizure-European Journal of Epilepsy, 22(3), 249-251.
[3] Schuele, S. U. (2009). Effects of seizures on cardiac function. Journal of clinical neurophysiology, 26(5), 302-308.
Comments