SP02, sadece acil degil aslında hastanenin her biriminde ölçülebilen bir vitaldir. Solunum ve periferik arteriyel dolasımla ve nabızla ilgili fikir sahibi olmamızı saglar. Ancak kritik hastaların yönetiminde ve sedasyonlarda SPO2 tek basına güvenilir bir veri midir? Cevap: "Hayır."
Nedeninin dolasımdan etkilenmesi oldugunu, arteriyel kan basıncı ölçerken bile mansonun sismesinden etkilendigi için oldugunu düsünüyorsanız "kısmen" haklısınız. Ancak asıl sorun SPO2'nin hastanın solunumuyla ilgili güncel veri saglamaması ve CO toksikasyonu ve diger saydıgım nedenlerden kolay etkilenebiliyor olması. Nefesinizi tutarak SPO2'nizi kontrol ettiginizde demek istedigimi daha net anlayabilirsiniz. Çünkü siz nefesinizi tutamayacak noktaya gelmenize ragmen SPO2'nizde düsme meydana gelmeyebilir. Solunumun SPO2'ye yansıma süresi yaklasık 2-3 dk almaktadır. Bu demektir ki solunum arresti olan hastanın gercek SPO2 degerinin monitöre yansıması 2-3 dk sonra gerçeklesecektir. Bu nedenle kritik hastalarda SPO2 solunumu degerlendirmek için tek basına güvenilir bir veri degildir. Bu noktada karsımıza end-tidal CO2 cıkmakta. Ancak bu baska yazımızın konusu. Peki her hastanede end-tidal CO2 bakma olanagımız olmayabiliyor. Bu durumda ne yapmalıyız?
Ne yazık ki ilkel kalsa da elimizde kalan tek yöntem hastanın solunumunu izlemek. Monitörler solunum takibi yapabilse de dıs etkenlerden cok etkilenmekte ve güvenilir veri saglamamakta. Acil servisteki yogunluk nedeniyle solunum takibini her saniye yapmak mümkün olmadıgı için bu yöntem de biraz sansa biraz da dikkatinize kalmıs durumda. Bu nedenlerle ve daha birçok alanda kullanılabilmesi sayesinde (entübasyon tüpünün dogrulanması, CPR etkinligini göstermesi ve hatta NG kontrolünde bile kullanılabiliyor olması nedeniyle) end-tidal CO2'in her acil serviste bulunması ve rutin kullanımı gerekmekte.
Eger acilinizde bulunmuyorsa kesinlikle end-tidal CO2 için talepte bulunmanızı öneririm. Saglıcakla.
Kaynaklar:
Hassan, M. A., Weber, C., Waitz, M., Huang, L., Hummler, H. D., & Mendler, M. R. (2017). Reliability of pulse oximetry during progressive hypoxia, cardiopulmonary resuscitation, and recovery in a piglet model of neonatal hypoxic cardiac arrest. Neonatology, 112(1), 40-46.
Deitch, K., Miner, J., Chudnofsky, C. R., Dominici, P., & Latta, D. (2010). Does end tidal CO2 monitoring during emergency department procedural sedation and analgesia with propofol decrease the incidence of hypoxic events? A randomized, controlled trial. Annals of emergency medicine, 55(3), 258-264.
Comments